Alcolism n'è nia na cossa ma da ëi – ince tres plü y plü ëres se taca pro la boza.
Statisticamënter ciafunse vigni 2 ëi che bër, na ëra. N ël che bër é bun azeté dala sozieté (n dër ël mëss tigní na dërta bocia de bira), na ëra che bër vëgn descreditada. Porchël bër les ëres gonot adascusc danter i mürs de ciasa.
L'alcol é n produt de plajëi, mo ince na sort de medejina – al é na sostanza legala che an ciafa indlunch zënza val' de scrit dl dotur. An le ciafa por vigni prisc, che al costes deplü o demanco, insciö él vigni ëra che à la poscibilité da sl cumprè, ince sce ara vîr de assistënza soziala o de na picia ponsiun. Tröpes bër deache ares pënsa che ares vires plü saurí, al ti dà en mënt che i problems sides plü saurisc da afronté. I ëi röia tla dependënza cun i compagns, da bëre adöm al'ostaria, les ëres tol l'alcol ma por afrontè i problems psichics che ares à. Chëres che bër à gonot la tendënza da chirí le perfezionism. Canche ares n'é nia plü bones da se sodesfà i bojëgns personai tomeres tres plü sot tla dependënza. Ince sce i tëmps da al dedaincö é atramënter y les ëres ne vëgn nia plü tan sotmetüdes contribuësc ince chësc a fà crësce la dependënza. Na enrescida à portè i resultac che öna na ëra alcolisda sön trëi é gnüda maltratada sessualmënter.
Tles families olache na ëra bër él gonot violënza. La violënza crësc adöm ala dependënza, deache sce n ël röia a ciasa da sëra y ciafa la fomena cioca, àl la tendënza da la dramè. Mo tröpes ëres bër ince ciodiche ares vëgn dramades. Sce ares é sot al'efet dl'alcol ti nel anfat ci che al sozed cun so corp.
Les ëres röia ala dependënza plü debota co i ëi. Le corp de na ëra tëgn demanco l'alcol, mo ince na ëra po costruí n livel de toleranza al'alcol plü alt (plü che an bër y plü che le corp tëgn). Mo al ne cunta nia la cuantité dl'alcol, mo la conzentraziun dl'alcol che é tl sanch. Chësta depënd dal pëis de na porsona, y na ëra pësa demanco co en ël. La costituziun dl corp de na ëra é atramënter. Le 50% dl tesciü de n'ëra é gras, n ël nun à ma le 40%. Tl gras éle le sanch che zircolëia demanco respet ales pertes dl corp olache al é ega. Dit en cört éle la medema cuantité de alcol tl corp de n ël plü partida sö co tl corp de na ëra. Pro i ëi vëgnel ince laorè sö plü debota dai enzims che é tl magun. Les ëres à chisc enzims ma tl intestin.
L'alcol vëgn laorè sö dal fié – sce an bër regolarmënter alcol éle le fié che aumënta i enzims che al adora por le laorè sö. Cun le tëmp se ingrandësc le fié y al se forma le "fié gras". Chësta sort de maratia po ince mioré sce an lascia da bëre, mo sce an bër inant se danejëiel i organns y la maratia ne va nia plü da varí. Sce la maratia va inant pora portè a na zerosi epatica. Chësta ne soporta nia plü l'alcol; na zerosi epatica ne ciafun nia da n dé al'ater, al é na maratia ria, prigorosa y les ëres la ciafa plü debota co i ëi. Statistiches dij che na ëra che bër cater goti de alcol é bele en prigo che ara ais val' conseguënza söl fié, pro n ël nen vëgnel calcolè 8 goti, lapró él ince gonot les ëres che tol ciamó medejines, che é ciamò da peso.
