I mituns vëgn ausà dër adora ala saû dl'alcol, le ciafun tl patüc dûc y tl patüc da mangé, ince ti produc che é specificà por mituns. Insciö, canche i pici jogn röia pro l'alcol ési bel ausà a chësta stleta saû.
Bele da pici fejun les prömes esperiënzes cun l'alcol. Le complí di agn dla lâ. Por festejé chësc aveniment po düc se tó na picia bocia de vin da scaia. Por n möt é chësc le pröm vare tla vita da adult.
N gran va danfora cun l'ejëmpl: le bëre fej pert dla vita di gragn. An ne po nia se fà dër morvöia sce ai mët bel man da bëre cun apëna 14 agn.
Le consumé boandes alcoliches alda pro nosta sozieté, al fej pert dl monn di gragn. Sce en jonn ô ester al’altëza de n ater jonn spo mëssel feter bëre. Un che ne bër nia vëgn defata metü sön na pert, da sú. Al é piceres cosses che ti dà la sbürla ai jogn de fà ci che n’é nia dërt. Porchël él le dovëi de n adult da jí danfora cun le bun ejëmpl.
Chiló dessot valgügn consëis:
- Ciarede da baié plü gonot che ara va cun döta la familia di problems atuai.
- Ascutede dagnora üsc mituns, ince canche ai à ma te pici crüzi y le problem é pice, forsc por ëi él de gran importanza. Insciö jararà da costruí na basa de fiducia danter le möt y n adult.
- Ciarede da tigní vies les tradiziuns de familia, al é important le dialog y le tigní adöm. Por ejëmpl le fin dl edema, gostè düc adöm.
- Jide danfora cun le bun ejëmpl y limitesse ince os a bëre y fumé demanco.
- Organisede dis olache döta la familia stà adöm a fà val’ jüch, o na bela jita olache al ti sa bel a düc.
- Lascedi fà piceres cosses de importanza a üsc mituns, che ai ais val’ picera responsabilité.
- Ince i jogn mëss fà sües esperiënzes negatives, lapró alda les delujiuns, se dessené, avëi la ria löna. Lascedi a ëi porvè da gní fora da sü pici problems.
Vigni extrem po ester demassa. Chësc ô dí che sce an ti lascia massa tröpa liberté ai mituns, sce an ti lascia tres fà ci che ai ô y ne stà nia tröp a se cruzié spo podessi se sintí metüs sön na pert. Sce an ti stà do demassa, sce an brontora tres y an ne lascia nia fa sües esperiënzes ne po i mituns nia conësce le monn sciöche al é veramënter. Al é ri ciafè n trú amesa ite, por trà sö sciöche al alda i mituns, mo al paia la möia porvé.
Aiüt – al é val’ che ne va nia!?
Ci mëssi pa fà sce mi möt o mia möta vëgn na sëra cioch/a a ciasa do na festa?
Naota mantigní la calma. Sce an i brontora te n te'momënt, ài la tenjiun da fà ciamó aposta. An dess baié cun ëi le dé do, cun calma y porvè da ti spieghé che al n’é nia chesc le dër comportamënt.
Sce chësta cossa sozed ma un n iade ne dessun nia suravaluté le problem. Mo tignide la situaziun sot a control. Sce al mët man da sozede plü gonot y osc möt/möta va ince te ciasa a se chirí l´alcol da bëre dessun mët averda. Chirisse n grup de autoaiüt ten te’cajo, baiede cun esperc, chi savarà da se daidé.
